یکی از مهمترین مسائلی که در هر حسابرسی مطرح می‌شود شناخت فعالیت و صنعتی است که شرکت در آن زمینه فعالیت می‌کند. بدون کسب شناخت از فعالیت شرکت، حسابرسی بی‌کیفیتی انجام خواهد شد و چه بسا مسائلی که از دید حسابرس پنهان خواهد ماند. تیم حسابرسی موظف است در ابتدای کار، شناخت لازم را بدست بیاورد. برای کسب شناخت از فعالیت شرکت 7 راه وجود دارد که مطالعه تمامی آن‌ها برای هر حسابرسی لازم است. این 7 راه عبارتند از:
1. مصاحبه با مدیران شرکت در مذاکرات اولیه
هر بازرس یا حسابرسی بعد از دریافت درخواست حسابرسی، جلسه‌ای را با مدیران شرکت تنظیم می‌کند و مذاکرات اولیه‌ای را قبل از انعقاد قرارداد برای شناخت ترتیب می‌دهد. یکی از مدیرانی که از طرف شرکت متقاضی در این جلسه حضور دارد مدیرمالی شرکت است و ممکن است به نمایندگی از مدیرعامل یا به همراه مدیرعامل در این جلسه شرکت کند. مسلما اطلاعاتی که مدیرمالی به حسابرس می‌دهد اطلاعاتی ارزشمند است و چون جنس کار مدیرمالی خیلی نزدیک به حسابرس است این دو زبان همدیگر را راحت متوجه می‌شوند. به عبارت دیگر هم حسابرس و هم مدیرمالی، حسابداری خوب بلد هستند و چون حسابداری زبان تجارت است و شرح حال شرکت با زبان حسابداری بیان می‌شود لذا حسابرس مطالب مطرح شده توسط مدیرمالی را به خوبی متوجه می‌شود. پس حسابرس در این جلسه فرصت لازم و کافی را دارد تا اطلاعاتی در رابطه با عملیات و فعالیت شرکت دریافت کند.
2. اساسنامه شرکت
یکی از مهمترین اسنادی که در شرکت وجود دارد اساسنامه است که در حکم قانون اساسی شرکت بوده و شرکت بر مبنای آن تاسیس و اداره می‌شود. در این اساسنامه حتما به موضوع فعالیت شرکت و اهداف تاسیس شرکت اشاره شده است. حسابرس با مطالعه این بخش از اساسنامه اطلاعات ارزشمندی در رابطه با موضوع و حدود فعالیت شرکت کسب خواهد کرد. منظور از حدود فعالیت، گستره فعالیت‌های شرکت است که ممکن است موضوعات مختلفی را شامل شود و حسابرس حتما به این موارد در رسیدگی‌های خود توجه خواهد کرد.
3. صورت‌های مالی حسابرسی شده شرکت
اگر بخواهیم صورت‌های مالی شرکت را به چیزی شبیه کنیم آن عکس رادیوگرافی است که در آن شرکت به جای بدن انسان قرار گرفته و وضعیت شرکت در آن مشخص است. البته عموم ممکن است از مطالعه صورت‌های مالی نتوانند استفاده لازم را بنمایند ولی حسابرس چون با دانش حسابداری آشناست به راحتی متوجه وضعیت مالی شرکت، عملکرد مالی و انعطاف‌پذیری مالی شرکت می‌شود. یکی از مطالبی که در صورت‌های مالی و در قسمت اولیه صورت‌های مالی بیان می‌شود تاریخچه و حدود فعالیت شرکت است که مطالبی مشابه اساسنامه در آن بخش ارائه شده است. حسابرس می‌تواند با مطالعه صورت‌های مالی حسابرسی شده سال‌های گذشته، چنین اطلاعات ارزشمندی را از موضوع فعالیت، وضعیت مالی و عملکرد شرکت کسب کند.
4. آیین نامه‌‌ها و بخشنامه‌‌های دستورالعمل‌‌های داخلی شرکت
اطلاعات مهمی که در شرکت در رابطه با فعالیت‌های شرکت وجود دارد آئین‌نامه‌‌ها، دستورالعمل‌‌ها و بخشنامه‌‌های داخلی است که برای عملیات مهم شرکت تهیه شده است. شرکت برای عملیات مهمی چون خرید، فروش، سفارشات، صندوق، اعطای وام یا مساعده به کارکنان، انبارگردانی و غیره دستورالعمل‌‌هایی را تهیه می‌کند تا نحوه صحیح انجام این فعالیت‌ها را به کارکنان نشان دهد. حسابرس می‌تواند از تمامی این آئین‌نامه‌‌ها و دستورالعمل‌‌ها و بخشنامه‌‌ها یک نسخه دریافت کند تا در جریان انجام صحیح فعالیت‌ها در شرکت قرار گیرد. مطالعه این مطالب می‌تواند دید و شناخت خوبی از نحوه انجام فعالیت‌ها در شرکت به حسابرس بدهد.
5. قوانین و مقررات ناظر بر فعالیت شرکت
هر شرکت در صنعتی فعالیت می‌کند که در قوانین کشور یا قوانین بین‌المللی الزاماتی برای انجام آن فعالیت‌ها تعیین شده است. برای مثال در رابطه با محیط زیست قوانینی وجود دارند که بر فعالیت برخی شرکت‌‌ها مثل شرکت‌‌های سیمانی، ساختمانی ، راه سازی ، نفتی و غیره حاکم است. حسابرس هم می‌تواند این قوانین ناظر بر عملیات را از خود شرکت درخواست کند و هم می‌تواند مستقیما از سایت‌های مربوط به مراجع مزبور دریافت کند. حسابرس می‌تواند با مطالعه این قوانین و مقررات به اطلاعات خوبی از نحوه انجام صحیح فعالیت‌ها دست یابد و میزان رعایت آن‌ها را در شرکت بررسی و دستورالعمل‌‌های داخلی متناظر را با قوانین مربوطه مقایسه کند.
6. سایت شرکت
سایت شرکت یکی از در دسترس‌ترین مواردی است که می‌تواند اطلاعات کلی از عملیات و فعالیت‌های شرکت ارائه کند. حسابرس می‌تواند هم قبل از انعقاد قرارداد و هم بعد از انعقاد قرارداد به مطالعه اطلاعاتی که در سایت ارائه شده بپردازد. حتما باید توجه شود که تاریخ بروزرسانی اطلاعات سایت چه تاریخی بوده است. هر چه تاریخ درج اطلاعات نزدیک‌تر باشد اطلاعات مربوطتری خواهد بود.
7. مصاحبه با مدیران و کارشناسان شرکت
بعد از انعقاد قرارداد و زمانی که حسابرس در شرکت مستقر می‌شود حسابرس این فرصت را دارد که با مدیران و کارشناسان شرکت جلسات مصاحبه‌ای را ترتیب دهد و در جریان انجام کار‌ها توسط مدیران و کارشناسان قرار گیرد. نکته‌ای که در این جا لازم به توجه است این است که هر چه سطح مدیران و کارشناسان شرکت در هرم ساختار شرکت بالاتر باشد اطلاعات کلی‌تری ارائه خواهد شد و بهتر است حسابرس مصاحبه‌‌های خود را از سطوح بالای هرم شروع کند و در پایان به کارشناسان شرکت مراجعه کند. این امر باعث می‌شود حسابرس به تدریج در جریان جزئیات کار قرار بگیرد و زمانی که با کارشناس مصاحبه می‌کند اطلاعات کافی از جزئیات کار داشته باشد و با برخورد تند کارشناس روبرو نشود. گزارشاتی که مدیران مختلف برای مدیران ارشد شرکت در مجموعه خود تهیه می‌کنند نیز می‌تواند شناخت خوبی از جریان امور به حسابرس بدهد.
