آزمون استانداردهای حسابرسی

نکته

۱۲ . بر اساس الزامات استاندارد ۷۰۰ ، حسابرس باید مناسب بودن نحوه اشاره یا توصیف چارچوب گزارشگری مالی مبنای تهیه صورتهای مالی را بررسی کند. در مواردی که صورتهای مالی براساس مفاد یک قرارداد تهیه می‌شود، حسابرس باید ارزیابی کند که آیا صورتهای مالی هرگونه تفسیر عمده از مفاد قرارداد مبنای تهیه صورتهای مالی را به نحو مناسب توصیف می‌کند یا خیر.
۱۳ . استاندارد ۷۰۰ به شکل و محتوای گزارش حسابرس می‌پردازد. در مورد گزارش حسابرس نسبت به صورتهای مالی با مقاصد خاص:
الف ـ گزارش حسابرس همچنین باید هدف تهیه صورتهای مالی با مقاصد خاص و، در صورت لزوم، استفاده‌کنندگان مورد نظر را توصیف کند، یا به یادداشتهای توضیحی صورتهای مالی با مقاصد خاص که حاوی آن اطلاعات است، اشاره کند؛ و
ب ـ در صورتی که مدیریت واحد تجاری در تهیه این قبیل صورتهای مالی، حق انتخاب چارچوب گزارشگری مالی را داشته باشد، باید در توصیف مسئولیت مدیریت در قبال صورتهای مالی به مسئولیت آن در ارتباط با قابل قبول بودن چارچوب گزارشگری مالی مورد استفاده در آن شرایط، نیز اشاره شود.
اطلاع‌رسانی به استفاده‌کنندگان درخصوص تهیه صورتهای مالی براساس یک چارچوب با مقاصد خاص
۱۴ . گزارش حسابرس نسبت به صورتهای مالی با مقاصد خاص باید شامل یک بند ”تأکید بر مطلب خاص“ برای آگاهی استفاده‌کنندگان از گزارش حسابرس باشد مبنی بر اینکه صورتهای مالی براساس یک چارچوب با مقاصد خاص تهیه شده و در نتیجه ممکن است برای مقاصد دیگر مناسب نباشد. حسابرس باید این بند را تحت یک عنوان مناسب در گزارش حسابرس درج کند. (رک: بندهای ت‌ـ۱۰ و ت‌ـ ۱۱)

نکته

شرایطی که ممکن است درج بند تأکید بر مطلب خاص را ضروری سازد (رک: بند ۶)

ت‌ـ۱.          نمونه‌‌هایی از شرایطی که حسابرس ممکن است درج بند تأکید بر مطلب خاص را در آن شرایط، ضروری تشخیص دهد، به شرح زیر است:

• ابهام نسبت به نتایج آتی دعاوی حقوقی غیرمعمول یا اقدامات خاص مراجع نظارتی.
• بکارگیری یک استاندارد حسابداری جدید پیش از تاریخ اجرا (در صورت مجاز بودن) که اثر فراگیری بر صورتهای مالی دارد.
• وقوع رویدادی که اثر عمده‌ای بر وضعیت مالی واحد تجاری داشته یا دارد.
• ابهام بااهمیت در باره تداوم فعالیت.

نکته

۱۱ .    چنانچه حسابرس با مطالعه سایر اطلاعات، مغایرتهای با اهمیتی را شناسایی کند، باید ضرورت اصلاح صورتهای مالی حسابرسی شده یا سایر اطلاعات را مشخص کند.

12. اگر اصلاح صورتهای مالی حسابرسی شده ضروری باشد و واحد مورد رسیدگی از انجام آن خودداری ورزد، حسابرس باید نظر مشروط یا مردود ارائه کند.
13. اگر اصلاح سایر اطلاعات، ضروری باشد و واحد مورد رسیدگی از انجام آن خودداری ورزد، حسابرس باید ضرورت توصیف چنین مغایرتهای با اهمیتی را در یک بند توضیحی تاکید بر مطلب خاص در گزارش خود ارزیابی کند.

نکته

۱۳ .      در مواردی که گزارش حسابرس نسبت به صورتهای مالی دوره گذشته حاوی نظر مشروط، عدم اظهارنظر یا نظر مردود بوده است و موضوعی که باعث تعدیل گزارش شده بود برطرف شده و به‌گونه‌ای مناسب نیز در صورتهای مالی دوره جاری افشا شده باشد، حسابرس در گزارش دوره جاری خود معمولا اشـاره‌ای به موضوع مندرج در گزارش دوره گذشته نخواهد داشت. اما چنانچه حسابرس ضروری تشخیص دهد می‌تواند این موضوع را در یک بند تاکید بر مطلب خاص در گزارش خود بیاورد.

نکته

ت‌ـ۱۰.     نمونه‌هایی از شرایط خارج از کنترل واحد تجاری عبارت است از:

• از بین رفتن اسناد و مدارک حسابداری واحد تجاری.
• ضبط اسناد و مدارک حسابداری مربوط به یکی از بخشهای عمده واحد تجاری توسط مراجع قانونی.

نکته

10. در شرایط بسیار نادری که ابهامات متعدد وجود دارد، علیرغم کسب شواهد کافی و مناسب در خصوص هر یک از این ابهامات، به دلیل ارتباط آنها با یکدیگر و مجموع آثار احتمالی این موارد بر صورتهای مالی، حسابرس باید عدم اظهارنظر ارائه کند.

نکته

نکته

ت‌ـ‌۲۴.        در برخی موارد، حسابرس ممکن است به این نتیجه برسد که طراحی آزمونهای محتوای اثربخش که به‌تنهایی بتواند شواهد حسابرسی کافی و مناسب را در سطح ادعاها فراهم کند، غیرممکن است[۱]. این موضوع زمانی ممکن است روی دهد که واحد تجاری فعالیتهای خود را با استفاده از فناوری اطلاعات انجام می‌دهد و هیچ‌گونه مستنداتی درباره معاملات به جز آنچه توسط سیستم فناوری اطلاعات ایجاد می‌شود، وجود نداشته باشد. در چنین مواردی، طبق بند ۸‌ـ‌ ب، حسابرس ملزم است آزمون کنترلهای مربوط را اجرا کند.

[۱]. استاندارد حسابرسی ۳۱۵، بند ۳۰

نکته

۱۷ .         در مواردی‌ که‌ مدیران اجرایی‌ واحد تجاری، علیرغم اعتقاد حسابرس به ضرورت اصلاح صورتهای مالی، به‌ منظور آگاه‌ کردن‌ دریافت‌کنندگان‌ صورتهای ‌مالی‌ قبلی‌ (و گزارش‌ حسابرس‌ نسبت به‌ آن‌) اقدامات‌ لازم‌ را انجام نمی‌دهند و صورتهای مالی‌ را اصلاح نمی‌کنند، حسابرس‌ باید به مدیران اجرایی و ارکان راهبری (به جز در مواردی که همه ارکان راهبری در اداره واحد تجاری مسئولیت اجرایی دارند) هشدار دهد که‌ وی تلاش خواهد کرد مانع از اتکای آتی به‌ گزارش‌ حسابرس‌ شود. اگر علی رغم این هشدار، مدیران اجرایی یا ارکان راهبری واحد تجاری اقدامات مناسبی در این رابطه انجام ندهند، حسابرس باید برای جلوگیری از اتکا بر گزارش حسابرس، اقدام مناسب را انجام دهد. (رک: بند ت-۱۷)

نکته

۱۴ .       تاریخ تأییدیه کتبی مدیران باید تا حد امکان به تاریخ گزارش حسابرس نسبت به صورتهای مالی نزدیک باشد، ولی نباید پس از آن تاریخ باشد. تأییدیه کتبی مدیران باید تمام صورتهای مالی و دوره‌های اشاره شده در گزارش حسابرس را دربرگیرد.

نکته

۲۰ .      چنانچه حسابرس به شواهدی دست یابد که نشانگر وجود روابط یا معاملاتی با اشخاص وابسته‌ای باشد که مدیران اجرایی قبلاً آنها را برای حسابرس مشخص یا افشا نکرده‌اند، حسابرس باید مشخص کند که آیا شرایط حاکم، وجود چنین روابط یا معاملاتی را تأیید می‌کند یا خیر.

نکته

ت ۱۳

در مواردی که چنین کنترلهایی بی‌اثر است یا اصلاً وجود ندارد، حسابرس ممکن است نتواند شواهد حسابرسی کافی و مناسب درباره روابط و معاملات با اشخاص وابسته به دست آورد. در چنین مواردی، حسابرس طبق استاندارد ۷۰۵، پیامدهای آن را بر حسابرسی، از جمله گزارش حسابرس، مورد توجه قرار می‌دهد.