پاسخ 5 سوال از بیشترین سوالات مطرح شده درباره حسابرسی

سوالات زیادی در رابطه با حسابرسی مطرح شده است که 5 سوال زیر بیشترین آمار سوالات طرح‌شده طبق آمار شرکت گوگل می‌باشد. با هم پاسخ این سوالات را که بیشترین سوالات در حیطه حسابرسی است را مطالعه کنیم.
1. چه شرکت‌هایی باید حسابرسی شوند یا به عبارت دیگر چه شرکت‌هایی مشمول حسابرسی هستند؟
برای پاسخ به این سوال باید اول بدانیم منظور ما از این حسابرسی کدام نوع حسابرسی است. در متن این سوال این نکته ظریف وجود دارد که حتما حسابرسیی وجود دارد که انجام آن الزامی است و یک نوع اجبار قانونی پشت آن وجود دارد. در این صورت باید گفت بله یک نوع حسابرسی داریم که انجام آن اجباری است و از پشتوانه قانونی برخوردار است و آن حسابرسی صورت‌های مالی است. انجام سایر انواع حسابرسی‌ها اختیاری بوده و همه شرکت‌ها می‎توانند نسبت به انجام آن‌ها اقدام نمایند لیکن انجام حسابرسی صورت‌های مالی برای همه اجباری نیست و برخی شرکت‌ها مشمول این حسابرسی می‎باشند.
شرکت‌هایی که مشمول حسابرسی صورت‌های مالی هستند می‎بایستی صحت ارائه و منصفانه بودن صورت‌های مالی خود شامل ترازنامه، سود و زیان و گردش وجوه نقد را به تایید حسابدار رسمی (حسابرس) برسانند تا از اعتبار لازم برای تصمیم‌گیری برخوردار شود.
برای دادن پاسخ سوال باید جواب را به دو گروه طبقه‌بندی کنیم:
الف. طبق قانون تجارت – بر این اساس تمامی شرکت‌هایی که مالکیت آن‌ها (سهامداران و شرکا) از مدیریت آن‌ها جداست باید صورت‌های مالی خود را هر شش ماه به بازرس قانونی ارائه کنند که با توجه به وظایفی که در قانون برای بازرس قانونی اعلام شده این خدمات فقط از سوی حسابدار رسمی (حسابرس) قابل ارائه است. پس به طور کلی اگر در شرکتی مدیران آن همان مالکان و سهامداران شرکت بودند انجام حسابرسی صورت‌های مالی طبق قانون تجارت الزامی نیست اما این شرکت‌ها ممکن است نیاز به تسهیلات بانکی داشته باشند که یکی از شرایط اعطای تسهیلات بانکی، ارائه صورت‌های مالی حسابرسی‌شده است. لذا در این مواقع این شرکت‌ها نیاز به حسابرسی صورت‌های مالی پیدا می‎کنند.
ب. طبق بخشنامه‌های قانونی مثل مصوبات هیئت‌وزیران – بر این اساس تمامی شرکت‌هایی که مجموع دارائی‌های سال جاری آن‌ها یا رقم درآمد فروش سال آن‌ها از رقم تعیین‌شده در مصوبه برای دارائی‌ها و درآمد فروش، بیشتر باشد باید صورت‌های مالی خود را به تائید حسابدار رسمی برسانند. لازم به ذکر است با مصوبه اخیر هئیت‌وزیران بخش عمده‌ای از شرکت‌ها مشمول حسابرسی صورت‌های مالی شده‌اند. ذکر این نکته لازم است که برای رسیدگی مالیاتی نیز این شرکت‌ها باید صورت‌های مالی حسابرسی‌شده خود را به همراه اظهارنامه به سازمان امور مالیاتی ارائه کنند. برای اطلاع بیشتر از جزئیات این مصوبات، آیین‌نامه راهکارهای افزایش ضمانت اجرایی و تقویت حسابرسی (تصویب‌نامه شماره ۲۶۵۱۰/ ت۳۹۰۳۹ک مورخ ۹/ ۲/ ۱۳۸۸ هیئت‌وزیران) و آیین‌نامه اجرایی تبصره 4 قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذی‌صلاح به عنوان حسابدار رسمی و اصلاحات بعدی آن مطالعه شود.
2. آیا حسابرسان باید حسابرسی شوند؟
در موسسات حسابرسی از آنجا که مالکیت از مدیریت جدا نیست طبق قانون تجارت نیاز به حسابرسی ندارند لیکن برای دریافت تسهیلات بانکی شاید لازم باشد صورت‌های مالی حسابرسی‌شده ارائه نمایند. همچنین از آنجا که موسسات حسابرسی عضو جامعه حرفه‌ای حسابداران رسمی می‎باشند و جامعه حرفه‌ای باید بر کار این موسسات از نظر کیفی نظارت داشته باشد لذا کیفیت کارهای حسابرسی انجام شده مورد بررسی قرار می‎گیرد و این به معنی حسابرسی صورت‌های مالی نمی‎باشد.
اگر درآمد یک موسسه حسابرسی از رقم تعیین‌شده در مصوبه هئیت‌وزیران بالاتر باشد مشمول حسابرسی صورت‌های مالی می‎شود و می‎بایستی همراه اظهارنامه مالیاتی، صورت‌های مالی حسابرسی‌شده خود را نیز ارائه نماید. حسابرسی صورت‌های مالی یک موسسه حسابرسی باید توسط یک موسسه حسابرسی دیگر، انجام گیرد.
3. چند نوع حسابرسی وجود دارد؟
کلا سه نوع حسابرسی داریم که عبارتند از حسابرسی صورت‌های مالی، حسابرسی عملیاتی و حسابرسی رعایت
در حسابرسی صورت‌های مالی، صورت‌های مالی از نظر انطباق با استاندارد‌های حسابداری مورد بررسی قرار گرفته و اظهارنظر حسابرسی ارائه می‎شود.
در حسابرسی عملیاتی، عملیات یک شرکت یا بخشی از عملیات یک شرکت یا عملیات واحد خاصی از شرکت از سه جنبه اثربخشی، کارایی و صرفه اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته و پیشنهادهایی برای رفع نقاط ضعف شناسایی‌شده به مدیران شرکت ارائه می‎گردد.
در حسابرسی رعایت مثل حسابرسی مالیاتی، صحت و درستی اطلاعات ارائه‌شده از نظر انطباق با قانون یا مقررات مربوطه مورد بررسی قرار گرفته و موارد عدم رعایت اعلام می‎گردد.
4. تعداد استانداردهای حسابرسی چندتاست؟
تعداد استانداردهای حسابرسی هرچند سال یک‌بار دچار تغییراتی شده و افزایش می‎یابد. تا تاریخ تهیه این مقاله، تعداد کل استانداردهای حسابرسی 41 مورد بوده که یک استاندارد آن مقدمه بود و 40 مورد بعدی در پنج دسته زیر قرار می‎گیرند:
الف. استاندارد کنترل کیفیت یک مورد می‎باشد
ب. استانداردهای حسابرسی که تعداد این استانداردها 34 مورد می‎باشد
پ. استانداردهای بررسی اجمالی 2 مورد می‎باشد
ت. استاندارد سایر خدمات اطمینان بخشی یک مورد می‎باشد
ث. استانداردهای خدمات مرتبط که تعداد آن 2 مورد می‎باشد
5. گزارش حسابرسی چند بند دارد؟
گزارش حسابرسی مدنظر این سوال، گزارش حسابرسی صورت‌های مالی می‎باشد که بسته به نوع اظهارنظر، تعداد بندهای آن متفاوت است. در اظهارنظر مقبول یا استاندارد(موضوع استاندارد 700 حسابرسی)، معمولا پنج طبقه استاندارد وجود دارد که عموما هر کدام یک بند دارند و فقط طبقه آخر ممکن است سه یا چهار بند استاندارد داشته باشد. در سایر انواع اظهارنظر حسابرسی (موضوع استانداردهای 705 و 706 حسابرسی)، یک یا دو طبقه دیگر به پنج طبقه قبلی اضافه می‌شود که هر کدام حداقل یک بند خواهند داشت.